Ҫурлан 11-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутайсем пысӑк уяв туса саванчӗҫ — ара, кӑҫал района йӗркеленӗренпе 85 ҫул, яла никӗсленӗренпе 430 ҫул ҫитнӗ-ҫке!
Курма килнисемшӗн ҫак кун пӗрре те кичем пулмарӗ. Малтанах ял тӑрӑхӗсен пултарулӑх ушкӑнӗсем (паллах, чӑваш тумӗсемпе) тӗп урампа утса тухрӗҫ, кайран вара, культурӑпа кану центрӗ умӗнче пӗрле пухӑнса юрӑ юрларӗҫ, ташласа та савӑнтарчӗҫ.
Уява пуҫтарӑннисене Хӗрлӗ Чутай район пуҫлӑхӗ Александр Степанов, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Башкиров, Чӑвашпотребсоюз председателӗ Валерий Павлов, «Чавал» ентешлӗх хастарӗ Елена Османова тата ыттисем саламларӗҫ. Хӑйсен сӑмахӗсене каланӑ хыҫҫӑн, паллах, районӑн ӗҫчен ҫыннисене Хисеп хучӗсемпе тата парнесемпе чыслама манмарӗҫ. Уйрӑмах «Коминтерн» ЯХПК председательне Альбина Новиковӑна пысӑккӑн хакларӗҫ — ӑна «Хӗрлӗ Чутай районӗн хисеплӗ гражданинӗ» ятпа тивӗҫтерчӗҫ.
Уяв программине «Иксӗлми Чутай ҫӑлкуҫӗсем» халӑх ушкӑнӗ тӑсрӗ, малалла чӑваш эстрада артисчӗсем концерт парса савӑнтарчӗҫ.
Уява йеркелекенсем халӑх кӑмӑлне тивӗҫтерчӗҫ тесен йӑнӑш пулмӗ — кичем сӑнлисем пӗрре те курӑнмарӗҫ, пурте савӑк кӑмӑллӑччӗ.
| ҪӖР | 01 |
Ҫӑвӑн 31-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Хусанушкӑнь культура ҫуртӗнче районти ташӑ коллективӗсен фестиваль-конкурсӗ пулчӗ. «Ташша яра пар!», фестивале Иккӗмӗш Хурашашра ҫуралса ӳснӗ Чӑваш республикин тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ тата Тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченне — Алексей Дмитриевич Мокина — асӑнса пӗрремӗш хут ирттерчӗҫ.
Фестивале 21 коллектив хутшӑнма кӑмӑл тунӑ.
Жюри членӗсем: Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ администрацин культурӑпа спорт тӗп эксперт-специалисчӗ Александр Самсонов, «Колибри» ача-пӑча ташӑ ушкӑнӗн коллективӗн балетмейстерӗ Наталья Храмова.
Ҫӗнтерӳҫӗ ятне чылай коллектив ҫӗнсе илчӗ. 1-мӗш вырӑна Херлӗ Чутайри ача-пӑча ӳнер шкулӗнче вӗренекен ташӑ ушкӑнӗ тивӗҫрӗ. 2-мӗш вырӑна вара икӗ ушкӑн тухрӗ — Хӗрлӗ Чутай шкулӗн тата Хӗрлӗ Чутайри культурӑпа кану центрӗн ташӑ ушкӑнӗсем. 3-мӗш вырӑна Штанаш, Хӗрлӗ Чутай тата Питӗркасси ял тӑрӑхӗсенчи ташӑ ушкӑнӗсем тивӗҫлӗ пулчӗҫ.
2012 ҫулхи нарӑсӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа пирӗн пӗрлӗх тата Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ ачасемпе ҫамрӑксен хушшинче «Ҫӑлтӑр ҫути» комикссен конкурсне ирттерчӗ. Ӗҫсене эпир акан 30-мӗшӗччен йышӑнтӑмӑр, халӗ вара ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртма вӑхӑт ҫитрӗ.
Хаклавҫӑсем шутӗнче пулчӗҫ: Плотников Н.А, Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп администраторӗ; Сосаева А.А., Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулав центрӗн библиотекарӗ; Иванова Н.Г., Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗн доценчӗ; Мордвинова А.И., гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӳнер ӑслӑлӑхӗсен пайӗн аслӑ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ.
Пур хаклавсене пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн ҫак ачасем мала тухрӗҫ:
• 1-мӗш вырӑн: Ольга Вазина (Хӗрлӗ Чутай районӗ, Питӗркасси шкулӗ, 10 кл., ертӳҫи — Жукова Людмила Валентиновна, чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен), вӑтам балл — 4.75;
• 2-мӗш вырӑн: Ширяева Наташа, Сергеева Даша (Канаш хули, 10-мӗш шкул, 7 кл., ертӳҫи — Яклашкина Светлана Николаевна, чӑваш чӗлхине вӗрентекен), вӑтам балл — 4.
«Сообщество учителей английского языка Tea4er.ru» интерактивлӑ ӑслӑлӑхпа меслетлӗх журналӗ Раҫҫей вӗрентекенӗсем хушшинче космоса халалласа «12.Space-Age.12» конкурс ирттернӗ.
Ку конкурса пирӗн республикӑри акӑлчан чӗлхи вӗрентекенӗсем те хутшӑннӑ. Сӗнтӗрвӗрри хулинчи шкулта ӗҫлекен Васильева Елена Александровна 2-мӗш, Шупашкарти 40-мӗш шкулти Мареева Ирина Анатольевна тата Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанаш шкулӗнчи акӑлчан чӗлхи учителӗ Зотова Галина Вячеславовна 3-мӗш вырӑншӑн диплом илме тивӗҫнӗ. Зотова Г.В. конкурса Андриян Григорьевич Николаева халалланӑ «Our countryman Andriyan Nikolayev» ӗҫ тӑратнӑ, космонавт пурнӑҫпе паллаштарма хитре хӑтлав хатӗрленӗ.
Учитель ӗҫне шкулта ачасемпе ӗҫлесе курман ҫын ӑнланмасть. Айккинчен пӑхсан, ним йывӑрри те ҫук пек курӑнать. Ҫав ӗҫе пуҫӑнсан вара…
Пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн 4 курс студенчӗсем педпрактикӑран таврӑннӑ ятпа конференци иртрӗ. Ӑна Э.И. Родионова аслӑ преподавательпе Г.Н. Семенова профессор ертсе пычӗҫ. Шкулта вӗрентекен тивӗҫне пурнӑҫласа курнӑ студентсен шухӑш-кӑмӑлне, паллах, пӗлме питӗ интереслӗ.
Чи малтанах 50-мӗш шкулта ачасене чӑваш чӗлхи вӗрентнӗ студентсем — Юлия Витальевна Алексеевӑпа Татьяна Владимировна Капитонова — сӑмах илчӗҫ. Шкула пырса кӗрсенех питӗ хумханнине палӑртрӗҫ пулас вӗрентекенсем. Ачасене итлеттерме йывӑр пулнине те асӑнчӗҫ. Кайран хӑнӑхса ҫитсен вара ачасемпе ӗҫлеме питӗ кӑмӑллӑ иккен. Шкултан уйрӑлас та килменнине палӑртрӗҫ маттур студентсем.
Анастасия Анатольевна Медведевӑпа Алевтина Владимировна Матвеева Шупашкарти 24-мӗш шкулта практика тухнӑ. Вӗсем те хӑйсен хавхалануллӑ туйӑмне пытармарӗҫ.
| ПУШ | 13 |
«Ҫӑлтар ҫути» комикссен ӑмӑртӑвне тепӗр ӗҫ килсе ҫитрӗ. Хальхинче те Хӗрлӗ Чутай районӗнченех, Питӗркасси вӑтам шкулӗнченех. Ӗҫе пурнӑҫлаканӗ — Вазина Ольга Александровна. Ертӳҫи — чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Жукова Людмила Валентиновна.
Ку комикспа паллашсан эсир Ӑрӑс ҫалтӑр пирӗн несӗлсене епле пулӑшма пултарни пирки пӗлейретӗр.
Аса илтеретпӗр, «Ҫӑлтар ҫути» ӑмӑртӑва 18 ҫула ҫитмен ҫамрӑксемпе ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Пӗр ӗҫе темиҫен пӗрлешӗнсе тума та юрать: пӗри, сӑмахран, сюжет хатӗрлет, тепри — хитре ӳкерет, виҫҫӗмӗшӗ калаҫу сӑмахӗсене йӗркелет.
Сюжет ҫӑлтӑрпа ҫыхӑнмалла. Комикс сюжетне уҫса пама 2 листаран (кашни А4 пысӑкӑш) кая мар усӑ курмалла. Хут листин пӗр енӗ таса юлмалла. Ӗҫе хатӗрленӗ май хуть те мӗнле техникӑпа усӑ курма юрать — кӑранташ, калем, фломастер, гуашь, пастель, кӑмрӑк кӑранташӗ т. ыт.
Ӗҫсене эпир ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен йышӑнатпӑр.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи ют чӗлхе вӗрентекенӗсем Льюис Кэрролл хайланӑ «Алиса в стране чудес» (чӑв. Тӗлӗнтермӗш тӗнчине лекнӗ Алиса)ятлӑ фантастикӑлла юмах тӑрӑх литература уявӗ ирттерчӗҫ. Пухӑннисене Артемьева Наталья Михайловна ҫыравҫӑн кун-ҫулӗпе паллаштарчӗ. Уява районти вунӑ шкулти вӗренекенсем хутшӑнчӗҫ. Ачасем кӗнеке тӑрӑх хатӗрленӗ тӗрлӗ ыйту ҫине хуравларӗҫ, конкурссене хутшӑнчӗҫ.
Кашни шкул ушкӑнӗ ултӑ ачаран пулчӗ. Вӗсем хӑйсем ҫинчен каласа пачӗҫ тата акӑлчан чӗлхипе паллаштарчӗҫ. Ӑмӑрту йӗркипе килӗшӳллӗн кашни командӑн ячӗпе девизӗ, юрри акӑлчанлаччӗ. Ачасем пухӑннисене кӗнекерен илнӗ сценкӑсене те выляса пачӗҫ. Тӳрех калас пулать, тумӗсене те, сӑнарӗсене те кашни ушкӑн тӑрӑшса ӑсталанӑ. Кашни шкул команди хисепе тивӗҫлӗ, акӑлчан чӗлхи вӗрентекенӗсем тӑрӑшса ӗҫлени курӑнать.
Хаклавҫӑсем те, ачасем те уявпа кӑмӑллӑ юлчӗҫ.
Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Мӑн Этменти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта районти шкул ачисем, вӗрентӳҫӗсем Петӗр Ялкир пурнӑҫне, пултарулӑхне халалласа йӗркеленӗ литература тата пултарулӑх фестивальне ирттерчӗҫ. Кунта шкул ачисем ентешӗмӗр сӑвви-юррисене те янратрӗҫ, хӑйсен ӗҫӗсемпе те паллаштарчӗҫ. Ӑслисемпе тавҫӑруллисем, ҫамрӑк художниксем те тупӑшрӗҫ
| НАР | 27 |
Хӗрлӗ Чутайра «Сывӑ пул, Ҫӑварни!» уяв иртрӗ. Чутайсем хӗле юрӑ-ташӑпа, шӳт-кулӑпа ӑсатрӗҫ. Райцентрти «Ҫӗнтерӳ» лапамне халӑх питӗ йышлӑ пухӑнчӗ. Пухӑннисене Хӗрлӗ Чутай пуҫлӑхӗ Александр Степанов, администраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров саламласа уява хаваслӑ ирттерме чӑнсе каларӗҫ. Унтан сцена ҫинче Чутайри культура ӗҫченӗсем Хӗле ӑсатса ҫуркуннене кӗтсе илнӗ ятпа концерт пуҫларӗҫ. Районти тӗрлӗ ялтан пуҫтарӑннӑ артистсем уява малалла тӑсрӗҫ. «Чи лайӑх пултарулӑ ушкӑнӗ» ята Мӑн Этмен ял тӑрӑхӗн ушкӑнӗ тивӗҫрӗ. Мӗнле кӑна вӑйӑ-кулӑ шутласа тупман-ши уява ертсе пыракансем! Кире пуканӗ йӑтасси, волейболла вылясси, вӗрен туртасси, пӗрене ҫинче вӑй виҫесси тата ытти тӗрлӗ вӑйӑ — вӗсенче пурте хаваспах хутшӑнчӗҫ.
Пухӑннисем вӗри чейпе тутлӑ икерчӗ савӑнсах ас тиврӗҫ. Ҫӑварни лашасем чупнипе малалла тӑсӑлчӗ. Паньтӑк, Мӑн Этмен, Акчикасси, Хӗрлӗ Чутай тата Атнар ял тӑрӑхӗсенчен килнӗ капӑрлатнӑ лавсем ҫинчи юмах паттӑрӗсем, капӑр инкесем юрла-юрла Чутай тӑрӑх вӗҫтерчӗҫ.
| НАР | 23 |
Хӗрлӗ Чутайри тӗп вулавӑшра Хӗрлӗ Чутай районӗн хисеплӗ гражданинӗ Петӗр Ялкир сӑвӑҫ 90 ҫул тултарнине халалласа «Юрлакан поэт» ятлӑ уяв ирттерчӗҫ.
Елена Чубайкина вулавӑшҫӑ уява поэтӑн «Салам!» сӑввипе пуҫларӗ. Чи малтанах Хӗрлӗ Чутай шкулӗнче вӗренекен ачасен пӗр ушкӑнӗ П. Ялгир кун-ҫулӗпе, унӑн хайлавӗсемпе паллашрӗ, ачасем вӑл хайланӑ сӑвӑсене пӑхмасӑр каларӗҫ, «Сунарта» тата «Шӑшисем» ятлӑ интермедисем лартса пачӗҫ.
Уявӑн иккӗмӗш пайӗнче районти культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем поэт сӑмахӗсемпе кӗвӗленӗ «Хӗрлӗ Чутай гимнӗ», «Хӑмла пахчи», «Хӗрлӗ Чутай хӗрӗсем» юрӑсене шӑрантарчӗҫ. Черепан клубӗн работникӗсем Нина Чуракова тата Варвара Колокольчикова юрланӑ «Мана ҫеҫ парнеле» юрӑ та куракансен кӑмӑлне кайрӗ. Петӗр Ялкир ҫырнӑ кӗнекесен куравӗ, электронлӑ хӑтлав, буклетсем уява илем кӳчӗҫ.
+11.3 °C